انواع ورق روغنی: بررسی ترکیب شیمیایی و کاربردهای صنعتی
ورق روغنی که با نام ورق نورد سرد نیز شناخته می‌شود، یکی از پرکاربردترین محصولات فولادی در صنایع مختلف مانند خودروسازی، ساختمان‌سازی و لوازم خانگی است. این ورق‌ها به دلیل سطح صاف و صیقلی، دقت ابعادی بالا و شکل‌پذیری عالی شناخته شده‌اند. در این مقاله، به بررسی انواع ورق روغنی بر اساس استاندارد DIN1623، ترکیب شیمیایی، خواص مکانیکی و کاربردهای مختلف آن‌ها می‌پردازیم.
ورق روغنی چیست؟
ورق روغنی با فرآیند نورد سرد تولید می‌شود که در طی آن ورق‌ها تحت فشار قرار می‌گیرند تا به ابعاد دقیق و سطح یکنواخت دست پیدا کنند. این ورق‌ها به دلیل روغن‌کاری سطحی که از زنگ‌زدگی جلوگیری می‌کند، به نام ورق روغنی شناخته می‌شوند.
دسته‌بندی ورق‌های روغنی
بر اساس استاندارد DIN1623، ورق‌های روغنی به سه گرید اصلی تقسیم می‌شوند: |
| انواع ورق روغنی | خواص مکانیکی | موارد مصرف |
| ورق روغنی st12 | کشش معمولی | قابل استفاده در کاربردهای عمومی |
| ورق روغنی st13 | نیمه کششی | استفاده در کاربردهای با کشش عمیق |
| ورق روغنی st14 | کششی | استفاده در کاربردهای با کشش فوق عمیق |
خواص مکانیکی انواع ورق روغنی
ورق St12 (کشش معمولی):
این ورق مناسب کاربردهای عمومی است و مقاومت بالایی در برابر تغییر و تحمل بار دارد. ترکیب شیمیایی آن شامل:
- کربن: ۰.۱۰٪
- منگنز: ۰.۵۰٪
- فسفر و گوگرد: ۰.۰۳۵٪
خواص مکانیکی:
- نقطه تسلیم: ≤280 MPa
- استحکام کششی: 270 ~ 410 MPa
- درصد کشیدگی: ≥28٪
ورق St13 (نیمه‌کشی):
این ورق قابلیت کشش و خمش سرد بالایی دارد و برای مهرزنی و کاربردهای صنعتی مانند قطعات خودرو و لوازم خانگی مناسب است. ترکیب شیمیایی آن شامل:
- کربن: ۰.۰۸٪
- منگنز: ۰.۴۵٪
خواص مکانیکی:
- نقطه تسلیم: 120 ~ 240 MPa
- استحکام کششی: 270 MPa
- درصد کشیدگی: ۳۲ ~ ۳۶٪ (در ضخامت‌های مختلف)
ورق St14 (کشش عمیق):
این ورق مناسب برای کاربردهایی است که به کشش فوق‌العاده عمیق نیاز دارند، مانند خودروسازی و ورق‌های پایه برای تولید ورق‌های رنگی و گالوانیزه. ترکیب شیمیایی آن شامل:
- کربن: ۰.۰۸٪
- منگنز: ۰.۴۰٪
خواص مکانیکی:
- نقطه تسلیم: 210 MPa
- استحکام کششی: 270 ~ 370 MPa
- درصد کشیدگی: ۳۲٪
مزایای ورق روغنی
- سطح صاف و صیقلی: زیبایی و ظرافت به محصولات نهایی می‌بخشد.
- مقاومت بالا: در برابر خوردگی و شرایط سخت محیطی مقاوم است.
- ابعاد دقیق: کمترین تلرانس را دارد و برای کاربردهای صنعتی مناسب است.
- شکل‌پذیری عالی: قابلیت خم شدن و کشش بالا برای فرآیندهای مختلف.
قیمت انواع ورق روغنی
قیمت انواع ورق روغنی به عوامل زیر وابسته است:
- گرید ورق: کیفیت و نوع استاندارد.
- ضخامت: ضخامت بیشتر معمولاً به معنای قیمت بالاتر است.
- برند: برندهای معتبری مانند فولاد مبارکه اصفهان معمولاً قیمت بالاتری دارند.
نتیجه‌گیری
ورق روغنی یکی از مهم‌ترین محصولات فولادی در صنایع مختلف است. استاندارد DIN1623 این ورق‌ها را به سه دسته St12 (کشش معمولی)، St13 (نیمه کشش) و St14 (کشش عمیق) تقسیم می‌کند. با انتخاب گرید مناسب برای کاربرد مورد نظر، می‌توان از ویژگی‌های برجسته این ورق‌ها در پروژه‌های مختلف بهره برد.
